دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

عرفان و راه برون‌رفت از بحران سیاسی در اندیشه سیاسی قطب‌الدین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
  چکیده «سیدقطب‌الدین محمد نیریزی شیرازی» از مهم­ترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان سیاسی اواخر دوره صفویه است که متأسفانه تا کنون از اندیشه­های سیاسی وی، غفلت شده است. به‌نظر می­رسد یکی از دلایل غفلت از اندیشه‌های سیاسی «نیریزی»، جایگاه رفیع وی در تاریخ عرفان شیعی و بیشتر نگاه به این بُعد او باشد. ما در این مقاله به اندیشه­های سیاسی نیریزی به‌مثابه یکی از نمایندگان اصلی اندیشه سیاسی ـ عرفانی در ایران می­پردازیم و اثبات خواهیم کرد که نیریزی، چگونه از...

در نعت حضرت رسول (ص) (اثر شعله نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
 محمد، باعث ایجاد عالم                     چراغ محفل اولاد آدم طفیل هستى او جمله اشیا                ز نورش، عالم ایجاد برپا کلید گنج رحمت، عقل اول                به صورت مجمل و معنى مفصل جهان را علت غائى ایجاد                    زرایش کشور توحید آباد همه ذرات، از مه تا به ماهى            به صدق قول او دارد گواهى نبودى...

ابداعیه یا قصیده ابداعیه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 ابداعیه یا قصیده ابداعیه: قصیده ‏اى عرفانى است، شاملِ 171 بیت عربى درباره موضوعات عرفانى از قبیل تجلى ذات و صفات به نور پیامبر اکرم (ص)، نفى اشتراک معنوى و لفظى در حقیقت وجود و صفات کمالى و توحید ؛ اشاره به استواء رحمت رحمانى و سرّ اختلاف اعیان حقایق کونیه ؛ اشاره به سرّ بعثت انبیاء و ...   للّه حمدالعالمین جمیعها                                 و اللّه...

خسرو و شیرین (اثر شعله نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
مهم‌ترین و تنها اثر مدون شعله نی‌ریزی، مثنوی خسرو و شیرین است. این مثنوی به تقلید از مثنوی خسرو و شیرین نظامی گنجوی به بحر هزج مثمن مقصور در داستان عشق خسرو به شیرین و عشق فرهاد به شیرین سروده شده است. شعله این مثنوی را به معتمدالدوله فرهاد میرزا تقدیم کرده و به گفته مؤلف تذکره مرآت الفصاحه، صد تومان از معتمدالدوله انعام گرفته است. این موضوع که وی برای تقرب به دستگاه فرهاد میرزا و عذر گناهان گذشته...

مسمط در غدیریه
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
 خیمه فرا زد زگل، گل ز فر فرودین                 ساق مخلخل نمود، ز سبزه زمردین تاج تبارک نهاد، به تارک یاسمین               خاصیت روح داد، به طلعت ماء و طین سبحان رب العلى، یا احسن الخالقین ز عشق گل عندلیب، نغمه طاووس زد                      کبک به لفظ درى، نوبت کاووس زد هدهد شیدا دم از، نغمه قاموس  زد                    تذرو بر شاخ سرو، سبّوح قدّوس زد هاتف غیب اندر آى، اقرأ کتاب مبین بلبل بى ‏دل چه بود، به وصل گل مستحق                 حرز تن و جان نمود، اعوذ...

شرح احوال و زندگانى سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
     سید قطب ‏الدین در نیریز ولادت یافت. تاریخ تولد او به طور دقیق دانسته نیست، امّا با توجه به مطالبى که در برخى از آثارش آمده است، ولادت او را در آغاز سده دوازدهم، یعنى در 1100 ه . ق. حدس زده‏اند. او در مقدمه ترجمه غزل عطار و مقدمه قصیده عشقیه، در سبب ترجمه غزل عطّار و سرودن قصیده عشقیه گفته است: «لقد سمعت فى ریعان الشباب منذ قرن غزلاً من منظومات العارف الرّبانى و العالم...

تذکره مدائح مویدیه(اثر شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » آثار و تالیفات شمس المعالی نیریزی »
تذکره مدائح مؤیدیه: این اثر را به اشتباه مدایح معتمدیه نیز خوانده ‏اند . این تذکره شامل قصاید و اشعارى است به فارسى و عربى در مدح شاهزاده طهماسب میرزا مؤیدالدوله که به احتمال در سال هایى که وى بر فارس حکومت مى‏ کرده - 1269 - 1275 ه . ق. و 1277 - 1285 ه . ق. - سروده شده است و اشعارى از میرزا اسحاق شمس المعالى و دیگر شاعران هم عصر او را دربر دارد.     ...

شرح احوال محمد هادی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز »
محمدهادی نی‌ریزی، از خوشنویسانِ قلم نسخ که در سده یازده هجری قمری می‌زیسته است. نسخه‌ای از کتاب کنزالعرفان فی فقه القرآن تألیف مقداد بن عبدالله بن محمد بن حسین بن محمد سیوری، به دست او کتابت شده است. این نسخه به قلم نسخ و تاریخ کتابت آن ۱۰۶۶ ه. ق. است و به شماره ردیف ۱۳۱ و شماره ثبت ۸۴۱ در کتابخانه آستان حضرت احمد بن موسی (ع) شاه‌چراغ موجود است. پایان: «وقع الفراغ من تسوید [تسویده] بحمده و حسن توفیقه...

فصل الخطاب(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 فصل الخطاب: نام دیگر آن حکمه العلویه و ملقب به «حکمه العارفین» است. این اثر قصیده ‏اى تائیه، بیش از شش هزار بیت عربى، آمیخته به نثر در یک مقدمه، سیزده تحمید و یک خاتمه است. موضوع آن، توحید، وحدت وجود، رد و انکار وحدت عددى، نفى اشتراک لفظى و معنوى، انتقاد شدید از فلاسفه و نادرست شمردن روش و آثار آنان است. در این باره در بخش قبل به تفصیل بحث شد. قطب ‏الدین به احتمال این...

در شکایت از روزگار و مذمت مردم زمان خود و گریز به مدح ظلّ السلطان(اثر شهاب نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
 غلاما خیز و زین برزن سمندِ  برق جولان را                                                     ز قید آخور آخر کن رها،پرنده عقبان  را خرامان خِنگ ، زرین زین ،سوسن گوش، آهن پى                                                   هیونِ  گورْساق، دیوچشم کوهْ کوهان را  همان آهن سُمِ قاقُم  دم صرصر تک  گلگون                                                   ستاره میخ مه نعل مجرد پیک یکران  را  همان رَفرَف   رو آهو دُوِ گیتى نورد من                                                 که گاه پویه...